Το ωίδιο αποτελεί μία από τις πιο συνηθισμένες ασθένειες που προσβάλλει τα κηπευτικά, τα φυτά, και τα καρποφόρα δέντρα. Η ασθένεια είναι διαδεδομένη σε όλες τις περιοχές της χώρας όπου καλλιεργείται η ελιά.
Παρατηρείται κυρίως σε δενδρύλλια φυτωρίων και νέους βλαστούς δένδρων στα οποία προκαλεί έντονη αποφύλλωση. Η ασθένεια εκδηλώνεται στην Ελλάδα προς το τέλος της καλλιεργητικής περιόδου και για αυτό το λόγο οι επιπτώσεις στην καλλιέργεια σπάνια είναι σοβαρές.
Ποια είναι τα συμπτώματα της ασθένειας;
Η ασθένεια προσβάλλει κυρίως τα δενδρύλλια στα φυτώρια. Στα φύλλα της βάσης αρχικά παρατηρούνται ακανόνιστες χλωρωτικές κηλίδες στην κάτω επιφάνεια των φύλλων όταν η υγρασία είναι υψηλή, παρατηρείται υποτυπώδη λευκή εξάνθηση.
Αποτέλεσμα αυτής της προσβολής είναι το πέσιμο των φύλλων και παραμένουν μόνο τα φύλλα της κορυφής. Προσβάλλονται επίσης οι νέοι βλαστοί που αναπτύσσεται μετά την καρατόμηση μεγάλων δέντρων για να ανανεωθούν. Ελάχιστες προσβολές παρατηρούνται σε μεγάλα δέντρα σε υγρές περιοχές.
Ποιες είναι οι συνθήκες ανάπτυξης της ασθένειας;
Η ασθένεια οφείλεται στον μύκητα Leveillyla Taurica με αγενή μορφή ενώ το παθογόνο που προκαλεί το ωίδιο ονομάζεται Oidiopsis Sicula. Η εγγενής μορφή σπάνια παρατηρείται στη φύση, οπότε όλες οι μολύνσεις γίνονται με τα κονίδια του μύκητα. Η ασθένεια παρατηρείται συνήθως τέλος καλοκαιριού και εξελίσσεται μέχρι αρχές του χειμώνα.
Ο μύκητας αυτός συνήθως καλύπτει το πάνω μέρος των φύλλων στα περισσότερα κηπευτικά, αλλά υπάρχουν είδη που αναπτύσσονται στο κάτω μέρος όπως στη ντομάτα. Σε διάφορα φυτά μπορεί να προσβάλλει και να καλύψει τους οφθαλμούς, τα νεαρά μπουμπούκια στην άνθηση και τους μίσχους των φύλλων.
Την άνοιξη τα σπόρια βλασταίνουν και δίνουν μυκήλιο (το σώμα του μύκητα) που αναπτύσσεται στις θέσεις εκείνες και με τη σειρά του παράγει νέα σπόρια. Αυτά τα νέα μολύσματα μεταφέρονται στους ιστούς των φυτών με τον αέρα, τα έντομα και στις σταγόνες του νερού.
Οι συνθήκες που ευνοούν την ανάπτυξη και την εξάπλωση του ωιδίου περιλαμβάνουν, πρώτον μικρές περιόδους με μεγάλη σχετική υγρασία και σποραδικές βροχές και δεύτερον τη πυκνή φύτευση όπου η κυκλοφορία του αέρα είναι περιορισμένη και η υγρασία παραμένει στις εσωτερικές επιφάνειες των φυτών. Αντιθέτως, περίοδοι με παρατεταμένες βροχοπτώσεις και περίοδοι με μεγάλη ξηρασία και καύσωνα δεν ευνοούν την ασθένεια.
Το ωίδιο ευνοείται από την υψηλή σχετική υγρασία αλλά τα σπόρια δεν μπορούν να βλαστήσουν πάνω στα φύλλα όταν αυτά είναι βρεγμένα παρά μόνο όταν αυτά στεγνώσουν.
Πως αντιμετωπίζουμε το ωίδιο της ελιάς;
Σε προληπτικό στάδιο, η καλύτερη άμυνα κατά του ωιδίου είναι η εφαρμογή καλλιεργητικών τεχνικών έτσι ώστε να μην υπάρξουν οι ιδανικές συνθήκες που ευνοούν την ασθένεια. Ό,τι και να κάνουμε, τα πάντα εξαρτώνται από τις καιρικές συνθήκες και υπάρχουν συγκεκριμένοι μήνες που θα πρέπει να προσέχουμε.
-
Επιλέξτε να φυτεύετε φυτά απαλλαγμένα από την ασθένεια και φροντίστε έτσι ώστε να μεγαλώσουν φυσιολογικά. Αυτά που βρίσκονται κάτω από στρες είναι ευάλωτα στην ασθένεια, γι’ αυτό να προσέχετε να μην στρεσάρονται από τη θερμοκρασία και από τις καλλιεργητικές φροντίδες που εφαρμόζετε.
- Σε περιοχές που έχουν μεγάλη σχετική υγρασία για μεγάλα χρονικά διαστήματα μέσα στο χρόνο, θα πρέπει να καλλιεργούνται ποικιλίες με αντοχή σε αυτή την ασθένεια.
- Αποφύγετε να φυτεύετε τα κηπευτικά σας σε περιοχές του κήπου πού πέφτει η σκιά κατά τη διάρκεια της ημέρας, μιας και αυτό θα ωφελήσει την βλάστηση των σπορίων του μύκητα. Εγκαταστήστε τα φυτά σας σε περιοχές με άφθονο ήλιο.
Σε περιπτώσεις που τα φυτά έχουν ήδη μολυνθεί:
- Αρχικά απομακρύνουμε από τον κήπο και καταστρέφουμε όλα τα μολυσμένα φυτά στα οποία έχει ξεκινήσει η ασθένεια ώστε να μην μολύνουν τα υπόλοιπα υγιή. φυσικά αυτό το μέτρο απευθύνεται σε περιπτώσεις όπου ένα ή δύο φυτά έχουν μολυνθεί στον κήπο, αν όμως, δεν έχουμε προλάβει κι αρκετά από τα φυτά μας μολύνθηκαν, τότε είναι ασύμφορο να θυσιάσουμε τις κολοκυθιές ή τις φασολιές μας που με τόσο κόπο μεγαλώναμε μέχρι τώρα.
-
Κλαδεύουμε ή κόβουμε τμήματα φυτών όπως φύλλα και μικρά κλαδάκια στα οποία παρατηρούμε τις λευκές εξανθήσεις του μύκητα. Όταν βλέπετε μερικά φύλλα με ασπρίλες στο πάνω μέρος αμέσως να τα κόβετε και να τα καταστρέφετε αποφεύγοντας να τα ρίχνετε στο κάδο της κομποστοποιησης. Μετά ψεκάστε τα φυτά σας με κάποιο βιολογικό μυκητοκτόνο που θα δούμε αργότερα στο κείμενο.
-
Βελτιώστε την κυκλοφορία του αέρα στην κόμη των δένδρων όταν πρόκειται για δέντρα, ή μέσα στο χωράφι σας κλαδεύοντας ή αραιωνοντας τα φυτά σας. Για τον ίδιο λόγο φυτεύετε τα κηπευτικά στις ιδανικές αποστάσεις και λίγο περισσότερο για να μην έρχονται σε επαφή.
- Όσο έχετε πρόβλημα μην εφαρμόσετε λίπανση μέχρι η ασθένεια να υποχωρήσει. Το ωίδιο προσβάλλει τη νεαρή βλάστηση, καθώς είναι πιο εύκολο να εισχωρήσει στους τρυφερούς ιστούς από ότι στα παλαιότερα φύλλα.
-
Αποφεύγετε να ποτίζετε τα φυτά από πάνω ή από ψηλά καθώς αυτό θα πιτσιλίσει τα σπόρια του μύκητα στα γειτονικά φυτά. Για αυτό το λόγο και η βροχή ευνοεί την ασθένεια.
- Εφαρμόστε ένα βιολογικό μυκητοκτόνο κατάλληλο για την ασθένεια. Υπάρχουν αρκετά βιολογικά σκευάσματα εγκεκριμένα με μυκητοκτόνο δράση, όπως αυτά με βάση το θείο, το χαλκό, το διττανθρακικό κάλιο, το έλαιο neem. Ελέγξτε την ετικέτα για να βεβαιωθείτε ότι είναι ασφαλής η χρήση του, τη δοσολογία και τον τρόπο που θα το εφαρμόσετε και ότι κάνει για τα φυτά που καλλιεργείτε.
_______________________________________________________________________________________________________________________________
ΔΕΙΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ
Διαφυλλική λίπανση - πληροφορίες και συμβουλές
Κυκλοκόνιο ελιάς - όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε
Βασική λίπανση ελιάς - πληροφορίες