Όσοι καλλιεργούν ντομάτες σίγουρα έχουν έρθει αντιμέτωποι με την ξηρή σήψη ή κοινώς “τάπα”. Η ασθένεια είναι γνωστή με διάφορα ονόματα όπως ξηρή κορυφή, τάπωμα ή blossom end rot είναι ένα συχνό πρόβλημα που εμφανίζεται στις ντομάτες. Εκτός από την καλλιέργεια της ντομάτας, η ξηρή κορυφή εμφανίζεται επίσης στην καλλιέργεια της πιπεριάς και στην καλλιέργεια του καρπουζιού.
Εμφανίζεται στο στάδιο της ωρίμανσης με μαύρες κηλίδες και μαυρίσματα στο κάτω μέρος των καρπών. Το “τάπωμα” εμποδίζει τις ντομάτες να αναπτυχθούν και να ωριμάσουν κανονικά, σε βαθμό που μπορεί να μην τρώγονται. Η ξηρή κορυφή είναι μία αρκετά συνηθισμένη ασθένεια που προκαλείται κυρίως λόγω έλλειψης ασβεστίου.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Η εμφάνιση του προβλήματος ξεκινά με μία σκούρα κηλίδα διαμέτρου 1 με 2 εκατοστά στο κάτω μέρος του καρπού. Η κηλίδα έχει σκούρο χρώμα. Στο σημείο εμφάνισης της κηλίδας, ο καρπός βαθουλώνει. Η κηλίδα σταδιακά αυξάνει σε μέγεθος και απλώνει καλύπτοντας όλο το κάτω μέρος του καρπού. Αν και η ξηρή σήψη από μόνη της προκαλεί μόνο τοπικό πρόβλημα, το πρόβλημα χειροτερεύει καθώς οργανισμοί εκμεταλλεύονται το πρόβλημα και εισέρχονται στον καρπό. Το αποτέλεσμα είναι το σάπισμα του καρπού.
Ποιες είναι οι συνθήκες ανάπτυξης της ασθένειας;
Η πιο ευνοική συνθήκη ανάπτυξης για την ασθένεια της ξηρής κορυφής είναι η έλλειψη ασβεστίου στα φυτά. Εμφανίζεται κατά την περίοδο της ταχείας ανάπτυξης, όταν ο εφοδιασμός των καρπών της ντομάτας, της πιπεριάς και του καρπουζιού με ασβέστιο δεν επαρκεί.
Άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν είναι η μικρή περιεκτικότητα ασβεστίου στο έδαφος, το ακανόνιστο πότισμα, η φύτευση σε ψυχρά εδάφη, σε όξινα εδάφη με χαμηλό pH, καθώς και σε εδάφη που χαρακτηρίζονται από υψηλή αλατότητα.
Παράλληλα, στο μαύρισμα των καρπών και στην εμφάνιση της ξηρής κορυφής συντελεί η υπερβολική χρήση αζωτούχων λιπασμάτων και οι υψηλές θερμοκρασίες κατά τη φάση ανάπτυξης του καρπού σε ντομάτες, πιπεριές και καρπούζια.
Πως αντιμετωπίζουμε την ξηρή κορυφή;
Όπως στις περισσότερες ασθένειες, προτιμούμε να αντιμετωπίζουμε τις ασθένειες με οικολογικό τρόπο ακολουθώντας τόσο προληπτικές ενέργειες όσο και καλλιεργητικές.
Στο πλαίσιο προληπτικών μέτρων, σημαντικό βήμα αποτελεί η χρήση λιπάσματος ασβεστίου στο έδαφος με την προσθήκη ποσότητας λιπάσματος ασβεστίου στο χώμα πριν από τη φύτευση της ντομάτας. Προμηθευόμαστε βιολογικό λίπασμα ασβεστίου από γεωπονικά καταστήματα.
Επιπλέον, ψεκάζουμε το φύλλωμα με υγρό λίπασμα ασβεστίου μέσω της διαφυλλικής λίπανσης για να αντιμετωπίσουμε το μαύρισμα των καρπών. Χρησιμοποιούμε υγρό βιολογικό λίπασμα ασβεστίου κατά την περίοδο ανάπτυξης του καρπού. Η διαφυλλική λίπανση με ασβέστιο εφαρμόζεται κάθε 2 εβδομάδες και συντελεί στην άμεση απορρόφηση του ασβεστίου από το φυτό, ώστε να αποτρέψουμε την επέκταση και να διορθώσουμε άμεσα το πρόβλημα.
Αναμφίβολα, περιορίζουμε την χρήση λιπασμάτων αζώτου καθώς είναι βασικός παράγοντας ανάπτυξης της ασθένειας. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να είμαστε προσεκτικοί στη χρήση αζωτούχων λιπασμάτων και αμμωνιακών, κατά την φύτευση καθώς και κατά την περίοδο καρποφορίας.
Τέλος, ακολουθούμε ένα ορθό σύστημα ποτίσματος. Ποτίζουμε ανά τακτά χρονικά διαστήματα τα φυτά της ντομάτας χρησιμοποιώντας σύστημα ποτίσματος με σταγόνες. Αποφεύγουμε τα ακανόνιστα ποτίσματα, καθώς οι απότομες διακυμάνσεις στην υγρασία του εδάφους σε συνδυασμό με τις μεταβολές των θερμοκρασιών επιτείνουν σημαντικά το πρόβλημα της ξηρής κορυφής και του μαυρίσματος των καρπών.
