Συμπτώματα
Η σημαντικότερη και σοβαρή ζημιά από την ασθένεια εκδηλώνεται στα σταφύλια κατά το φθινόπωρο όταν πλησιάζουν την ωρίμανση. Στην επιφάνεια μερικών ραγών εμφανίζεται μια διάχυτη καστανή κηλίδα η οποία επεκτείνεται τόσο σε έκταση όσο και σε βάθος.
Προσβάλει όλα τα πράσινα υπέργεια μέρη, αλλά ιδιαίτερα σημαντικές είναι οι ζημιές που προκαλεί στα σταφύλια λίγο πριν και μετά τη συγκομιδή (μετασυλλεκτικές σήψης). Η ράγα χάνει τη γυαλιστερή της όψη και η επιδερμίδα αποκολλάται από τη σάρκα εύκολα με ελαφρά πίεση του δακτύλου. Αργότερα η προσβολή επεκτείνεται σε όλη τη σάρκα με αποτέλεσμα να δημιουργείται μια μαλακή και υδαρής σήψη.
Ποιες είναι οι επιπτώσεις στα φύλλα;
Κατά τη διάρκεια της άνοιξης σε συνθήκες υψηλής υγρασίας, στα νεαρά φύλλα σχηματίζονται μεγάλες καστανές κηλίδες (άλλοτε με παρουσία αραχνοειδούς γκρίζας εξάνθησης) κυρίως στην περιφέρεια που με ευνοϊκές συνθήκες μεγαλώνουν και καλύπτουν μεγάλο μέρος του ελάσματος, αργότερα ξηραίνονται και φαίνονται σαν καψίματα.
(1) προσβολή των φύλλων από τεφρά σήψη
Ποιες είναι οι επιπτώσεις στους βλαστούς;
Οι τρυφεροί βλαστοί, τα φύλλα και τα άνθη προσβάλλονται μόνο όταν την άνοιξη επικρατήσουν συνθήκες υψηλής υγρασίας. Οι προσβολές εκδηλώνονται με την μορφή καστανών περιοχών στα μεσογονάτια και στις τρυφερές κορυφές, οι οποίες προκαλούν σήψη και ξήρανση. Στις αρχές της άνοιξης εμφανίζονται καστανές επιμήκης κηλίδες πάνω στους νεαρούς βλαστούς, σε συνθήκες υψηλής υγρασίας καλύπτονται από γκρίζα εξάνθιση.
(2) Προσβολή του βλαστού από τεφρά σήψη
Ποιες είναι οι επιπτώσεις στο σταφύλι;
Σοβαρότερες και συχνότερες προσβολές δημιουργούνται κατά την ωρίμανση. Αν
επικρατεί βροχερός καιρός, πάνω στις ράγες εμφανίζονται καστανές κηλίδες και η επιδερμίδα, με ελαφρά πίεση, αποκολλάται εύκολα. Η κηλίδα γρήγορα επεκτείνεται και δημιουργείται μαλακή σήψη, η οποία επεκτείνεται και στις γειτονικές ράγες με αποτέλεσμα την καταστροφή ολόκληρου του σταφυλιού. Πάνω στις προσβεβλημένες ράγες εμφανίζεται πλούσια γκρίζα εξάνθιση. Παρόμοιες προσβολές μπορεί να εμφανιστούν και στα κιβώτια συσκευασίας.
Με υγρή και βροχερή άνοιξη μπορεί να εμφανισθούν προσβολές των τρυφερών κληματίδων και φύλλων και των ανθέων. Κατά την εμφάνιση της διάχυτης καστανής κηλίδας η οποία επεκτείνεται σε έκταση και σε βάθος, η ράγα χάνει τη γυαλιστερή της όψη και η επιδερμίδα αποκολλάται από τη σάρκα εύκολα με ελαφρά πίεση του δακτύλου. Αργότερα η προσβολή επεκτείνεται σε όλη τη σάρκα με αποτέλεσμα να δημιουργείται μια μαλακή και υδαρής σήψη.
(3) Προσβολή σταφυλιού από τεφρά σήψη
Ποιες είναι οι συνθήκες ανάπτυξης της ασθένειας;
Ο παθογόνος μύκητας αναπτύσσεται επί υγιών, γηρασμένων, εξασθενημένων ή νεκρών φυτικών ιστών, προσβάλλει φυτά κάθε ηλικίας, όλα σχεδόν τα φυτικά όργανα και προκαλεί αναλόγως του είδους και ηλικίας των ιστών και των συνθηκών του περιβάλλοντος, συμπτώματα διαφόρων τύπων.
Σε αντίξοες συνθήκες, ο μύκητας σχηματίζει μαύρα σκληρώτια, τα οποία βλαστάνουν, κάτω από ειδικές συνθήκες παράγουν αποθήκια, σπάνια συναντάται στη φύση, γιατί συνήθως τα σκληρώτια βλαστάνουν και δίνουν μυκήλιο ή κονιδιοφόρους. Ο μύκητας επιβιώνει πάνω σε νεκρούς φυτικούς ιστούς, σε προσβεβλημένη καλλιέργεια και αυτοφυή φυτά, είτε σαπροφυτικά είτε με τα σκληρώτια του.
Οι μολύνσεις γίνονται συνήθως με τα κονίδια (μεταφέρονται με τον άνεμο) τα οποία βλαστάνουν ταχύτατα κάτω από συνθήκες υψηλής υγρασίας και χαμηλών θερμοκρασιών, με αποτέλεσμα την γρήγορη ανάπτυξη του παθογόνου και την εμφάνιση των συμπτωμάτων.
Η μόλυνση των ώριμων ραγών μπορεί να γίνει μέσω πληγών (από έντομα ωίδιο, χαλάζι, τραυματισμούς), με απευθείας διατήρηση των επιδερμικών κυττάρων, με προσβολή των ανθέων την άνοιξη, παραμένοντας σε λανθάνουσα κατάσταση, εμφανιζόμενη όμως το φθινόπωρο. Βροχερός καιρός, υψηλή υγρασία και θερμοκρασίες μεταξύ 15-25 ο C αποτελούν άριστες συνθήκες για την ασθένεια.
Πως αντιμετωπίζουμε τη τεφρά σήψη;
Στο πλαίσιο καλλιεργητικών μέτρων, οφείλουμε να λάβουμε τα κατάλληλα μέτρα για την αποφυγή πληγών. Ακολουθούμε καλό κλάδεμα και κατάλληλο ξεφύλλισμα για τον καλύτερο αερισμό των σταφυλιών. Τέλος, να αποφεύγουμε την υπερβολική αζωτούχα λίπανση.
Επιλέγουμε το κατάλληλο λίπασμα για να ψεκάσουμε τα αμπέλια. Σε περιοχές όπου υπάρχει πρόβλημα “πρώϊμου” βοτρύτη, συστήνεται οι ψεκασμοί να αρχίζουν από την άνθηση. Ένα συνηθισμένο πρόγραμμα επεμβάσεων περιλαμβάνει ψεκασμούς μετά το “δέσιμο”, πριν “κλείσει το τσαμπί”, στο “γυάλισμα” και για αποφυγή όψιμων προσβολών στις επιτραπέζιες ποικιλίες μέχρι πριν τη συγκομιδή (τηρουμένου του χρόνου ασφαλείας των σκευασμάτων).